คุณเคยสงสัยไหมว่า คุณสามารถโอนคริปโตหรือทำธุรกรรมต่าง ๆ บนแอป DeFi กับบุคคลอื่น ๆ โดยไม่ผ่านตัวกลางได้อย่างไร
คำตอบคือ “Smart Contract”
Smart Contract คืออะไร
Smart Contract (สมาร์ทคอนแทรค) คือสัญญาที่ดำเนินการด้วยตนเองตามเงื่อนไขที่กำหนดโดยคู่สัญญาอันฝังอยู่ในบรรทัดโค้ด พูดง่าย ๆ คือ สัญญาฉบับดิจิทัลที่ดำเนินการตรวจสอบความถูกต้องของการบรรลุเงื่อนไขตามที่กำหนดในสัญญาและบังคับใช้กับปฏิบัติตามเงื่อนไขของสัญญาโดยอัตโนมัติ
คอนเซ็ปต์ของสมาร์ทคอนแทรคเสนอโดยคุณ Nick Szabo นักวิทยาการคอมพิวเตอร์และนักวิจัยสกุลเงินดิจิทัลในปี 2557 แต่มีการใช้อย่างจริงจังหลังการมาถึงของแพลตฟอร์มบล็อกเชน “Ethereum”
Smart Contract ดำเนินการผ่านเครือข่ายบล็อกเชน และโค้ดของสัญญาฉบับดิจิทัลนี้จะถูกทำซ้ำบนคอมพิวเตอร์ต่าง ๆ ที่อยู่ในเครือข่าย ซึ่งช่วยรับประกันการปฏิบัติตามสัญญาและการอำนวยความสะดวกที่ปลอดภัยและโปร่งใสยิ่งขึ้น
ยิ่งกว่านั้น สัญญาฉบับดิจิทัลนี้ไม่จำเป็นต้องอาศัยตัวกลางในการดำเนินการ เนื่องจากโค้ดของ Smart Contract จะได้รับการตรวจสอบความถูกต้องโดยผู้เข้าร่วมเครือข่ายทุกคนภายในเครือข่าย
Smart Contract กับสัญญาทั่วไป
| สมาร์ทคอนแทรค | สัญญาทั่วไป | |
| ภาษา/โค้ด | รหัสคอมพิวเตอร์ | ภาษามนุษย์ |
| การดำเนินการอัตโนมัติ | เฉพาะธุรกรรมที่สามารถดำเนินการอัตโนมัติ | ทุกส่วนของสัญญา |
| การบันทึก | ฝังในเครือข่ายบล็อกเชนหรือระบบจัดเก็บข้อมูลอื่น | เงื่อนไขของสัญญาทำเป็นลายลักษณ์อักษรโดยคู่สัญญาที่เกี่ยวข้อง |
| การแก้ไขข้อมูลภายใน | แก้ไขไม่ได้ | ขึ้นอยู่กับการตีความ |
Smart Contract ทำงานอย่างไร
- สร้าง Smart Contract: คู่สัญญาจะต้องกำหนดเงื่อนไขและข้อตกลงของสัญญาก่อน เมื่อตกลงเรียบร้อยแล้ว เงื่อนไขและข้อตกลงดังกล่าวจะถูกแปลงเป็นรหัสโปรแกรม – โค้ดที่เป็นตัวแทนคำสั่งที่กำหนดเงื่อนไขต่าง ๆ ที่อธิบายสถานการณ์ต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
- เพิ่ม Smart Contract ลงในเครือข่ายบล็อกเชน: สัญญาฉบับดิจิทัลจะถูกอัปโหลดลงบนบล็อกเชน ซึ่งโดยปรกติแล้วจะต้องจ่ายค่าธรรมเนียมการใช้บล็อกเชน
- ยืนยัน Smart Contract: หลังจากยืนยันบล็อกที่มีสมาร์ทคอนแทรคแล้ว สัญญาดังกล่าวจะเริ่มต้นทำงาน
- Smart Contract ดำเนินการ: เมื่อบรรลุเงื่อนไขทั้งหมดแล้ว สมาร์ทคอนแทรคจะดำเนินการโดยอัตโนมัติ ซึ่งไม่สามารถย้อนกลับหรือเปลี่ยนแปลงได้
Smart Contract กับ DeFi
DeFi กับคริปโตเคอเรนซีใช้โค้ดสมาร์ทคอนแทรคเพื่ออำนวยความสะดวกในการแลกเปลี่ยนสินค้า, บริการ, ข้อมูล, เงินและอื่น ๆ ในขณะที่ผู้ใช้บริการสถาบันการเงินแบบดั้งเดิมจะสามารถพึ่งพาตัวกลางในการจัดการธุรกรรม แต่ DApp ใช้สมาร์ทคอนแทรคเพื่อทำให้มั่นใจว่าแต่ละธุรกรรมมีความถูกต้อง, โปร่งใสและไม่พึ่งพาคนกลาง รวมถึงการโอนสินค้าหรือบริการตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ล่วงหน้าของสัญญา
สรุปคือ สมาร์ทคอนแทรคช่วยรับประกันว่าคู่สัญญาทั้งสองฝ่ายบรรลุตามเงื่อนไขที่กำหนดของสัญญา
ข้อดีของ Smart Contract
ความปลอดภัย: เนื่องจากบันทึกธุรกรรมบนบล็อกเชนมีการเข้ารหัส ทำให้ถูกแฮกยากและแต่ละบันทึกจะเชื่อมโยงกับบันทึกก่อนหน้าและถัดมาที่อยู่ในระบบจัดเก็บข้อมูลแบบกระจายศูนย์ ทำให้แฮกเกอร์จำเป็นต้องแก้ไขข้อมูลทั้งบล็อกเชนเพื่อแก้ไขบันทึกธุรกรรมเดียว
ความเชื่อถือและความโปร่งใส: เนื่องจากไม่มีคนกลางเข้ามาเกี่ยวข้องและข้อมูลธุรกรรมที่เข้ารหัสแชร์กับผู้เข้าร่วมเครือข่าย ทำให้ธุรกรรมสามารถถูกติดตามและตรวจสอบย้อนหลังได้
ประสิทธิภาพและความถูกต้อง: หลังจากบรรลุเงื่อนไขที่กำหนดแล้ว สัญญาจะดำเนินการทันทีโดยอัตโนมัติ
ประหยัดค่าใช้จ่าย: การตัดคนกลางออกไปจะทำให้ระยะเวลาและต้นทุนการทำธุรกรรมลดลง
ข้อเสียของ Smart Contract
ต้องการความรู้เฉพาะทาง: การเขียนสัญญาฉบับดิจิทัลจำเป็นต้องใช้ทักษะการเขียนโปรแกรม
แก้ไขไม่ได้: หากเกิดความผิดพลาดขึ้น คุณไม่สามารถแก้ไขได้เลย
การใช้ยังจำกัด: ถึงแม้ Smart Contract จะมีศักยภาพมากมาย แต่ยังจำกัดอยู่ในชุมชนคริปโต
5 แพลตฟอร์ม Smart Contract ยอดนิยม
- Ethereum แพลตฟอร์มการสร้างแอปหรือองค์กร, ถือครองสินทรัพย์, ทำธุรกรรมและติดต่อสื่อสารโดยไม่ผ่านคนกลาง
- BNB Chain ห่วงโซ่สมาร์ทคอนแทรคที่พัฒนาโดยตลาดซื้อขายคริปโตชั้นนำอย่าง Binance
- Cardano แพลตฟอร์มบล็อกเชนแบบเปิดแรกที่ได้รับการตรวจสอบจากผู้เชี่ยวชาญ
- Avalanche แพลตฟอร์มโอเพนซอร์สสำหรับแอป DeFi ใหม่ที่พัฒนาโดย Ava Labs
- Ethereum Classic แพลตฟอร์ม Ethereum เวอร์ชันดั้งเดิม
คุณต้องการสมาร์ทคอนแทรคหรือไม่
คำตอบคือ “ไม่” ถึงแม้สัญญาฉบับดิจิทัลนี้จะมีข้อได้เปรียบกว่าสัญญาแบบดั้งเดิมหลายประการ แต่ถึงกระนั้น สัญญาฉบับดิจิทัลนี้ยังไม่มีการใช้อย่างกว้างขวางในวงการอื่น
สรุป
Smart Contract คือสัญญาที่ดำเนินการด้วยตนเองตามเงื่อนไขที่กำหนดโดยคู่สัญญาอันฝังอยู่ในบรรทัดโค้ด
DeFi กับคริปโตเคอเรนซีใช้โค้ดสมาร์ทคอนแทรคเพื่ออำนวยความสะดวกในการแลกเปลี่ยนสินค้า, บริการ, ข้อมูล, เงินและอื่น ๆ แทนที่จะพึ่งพาคนกลางอย่างเช่น ธนาคาร, สหกรณ์เครดิต เป็นต้น
Reference
- https://www.thebalance.com/what-are-smart-contracts-5215826
- https://dev.to/ceonyema/understanding-smart-contracts-definition-pros-cons-and-application-5de4
- https://coinmarketcap.com/alexandria/article/a-dive-into-smart-contracts-and-defi
- https://www.ibm.com/topics/smart-contracts
- https://blockhunters.io/smart-contracts-definition-pros-and-cons/
- https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/deals/smart-contract/
- https://zipmex.com/th/en/glossary/smart-contract/
- https://coinmarketcap.com/view/smart-contracts/
- https://decrypt.co/resources/smart-contracts
- https://cointelegraph.com/ethereum-for-beginners/what-are-smart-contracts-a-beginners-guide-to-automated-agreements